Melanotaenia garylangei

Graf, Herder & Hadiaty, 2015

Gary Lange's regenboogvis

Soortbeschrijving

Melanotaenia garylangei-mannetjes hebben een blauwe kleuring op het voorste deel van het lichaam aan de rugzijde en olijfgroen op de rest van de bovenzijde; de onderzijde van het lichaam is in het algemeen gelig; de buikregio rood tot oranje; de iris goudgeelachtig; midlaterale streep zwartachtig bestaande uit twee rijen schubben; smalle donkere streep boven de bovenste midlaterale schubbenrij, regelmatig gebroken; rode streep boven en 1-2 strepen onder de midlaterale streep; eerste rugvin lichtblauw, tweede rugvin, borstvinnen, anaal- en middelste gedeelte van de staartvin rood. Een zich aan de zijkant bevindende rij van 5-12 rode schubben achter de borstvin in de schubbenrij onder de donkere midlaterale streep. Vrouwen hebben hetzelfde streeppatroon, maar in het algemeen is het lichaam overall wat lichtbruin, behalve wat wit aan de buikzijde en zonder de blauwe kleuring op het voorste deel van het lichaam aan de rugzijde en geen rode vinnen.

Geslachtsrijpheid wordt bereikt bij een grootte van ca. 25 mm SL en bij een leeftijd van ongeveer 6 maanden, gebaseerd op waarnemingen in het aquarium. Mannetjes ontwikkelen een hoger lichaam dan vrouwtjes en hebben gematigd verlengde en puntige ongepaarde vinnen, vergeleken met de korte en afgeronde vinnen bij vrouwen. Kleur van de ongepaarde vinnen bij mannetjes is rood, vervagend tot geelachtig-oranje richting het lichaam; die van de vrouwtjes zijn doorschijnend met een zwakke donkere tint. Bij mannetjes is het uiteinde van de eerste rugvin wit-blauw gekleurd en strekt zich achterwaarts uit tot voorbij de oorsprong van de tweede rugvin, wat niet het geval is bij vrouwtjes. De hoogte van het lichaam bij volwassen mannen (meer dan 50 mm SL) varieert tussen 32-37% van de SL, en voor vrouwen 30-33% van de SL. Mannetjes van minder dan 50 mm SL hebben dezelfde verhoudingen als vrouwtjes. Mannetjes ontwikkelen verlengde dorsale en anale vinnen vanaf ca. 25 mm SL, gebaseerd op observaties in het aquarium.

Verspreiding & habitat

Melanotaenia garylangei werd gevonden in een aantal kleine regenwoudbeken die de weg kruisen die onlangs was gebouwd naar het oosten en westen van Dekai. Het dorp Dekai ligt ongeveer 190 km landinwaarts vanaf de zuidelijke kust van Nieuw-Guinea aan de Brazza River in het Eilanden River-systeem. Het water bij de vangplekken was helder en tannine-gekleurd. De typerende habitats werden gekenmerkt door een modderige bodem; submerse waterplanten (Barclaya sp.) waren maar op één locatie aanwezig. Onverstoorde habitats werden gedeeltelijk overschaduwd door boomkronen, terwijl verstoorde gebieden open waren voor zonlicht.

Vissoorten die samen voorkwamen met Melanotaenia garylangei waren Melanotaenia goldiei, Melanotaenia rubrostriata, Pseudomugil sp., en Ambassis agrammus. Alle drie de Melanotaenia-soorten die in dit gebied zijn vastgelegd komen in elkaars nabijheid voor; in sommige gevallen waren alle bovengenoemde soorten aanwezig in hetzelfde net. Toch blijkt dat M. goldiei voornamelijk woont in sneller stromend, open water, terwijl M. rubrostriata meer bij de oevers van de stromen blijkt te leven. Melanotaenia garylangei geeft blijkbaar de voorkeur aan ondiepe (10-20 cm diep) gebieden vaak bedekt met drijvend gras, in tegenstelling tot Pseudomugil sp., die voornamelijk werd gevangen in zeer ondiep water (5-10 cm diepte).

Opmerkingen

Melanotaenia garylangei is zo genoemd ter ere van Gary Lange, een bekende regenboogvisliefhebber uit de Verenigde Staten die voor het eerst deze soort ontdekte. Levende exemplaren werden verzameld door Gary Lange, Johannes Graf en Dan Dority in 2010, in de buurt van Dekai Village. De soort is bekend binnen de aquariumhobby als Melanotaenia sp. "Dekai" of "Dekai Village"; hij is ook bekend als de Gouden Regenboogvis.

Deze soort behoort tot de "Maccullochi"-groep, een clade die leeft in zuidelijk Nieuw-Guinea en delen van het noorden van Australië. Deze soort lijkt het meest op M. ogilbyi van de aangrenzende Unir River-delta, een soort waarvan de meeste meristieke en morphologische kenmerken en delen van het kleurenpatroon overeenkomen. Toch onderscheidt Melanotaenia garylangei zich duidelijk door meer stralen in de tweede rugvin, en opvallende iriserende blauwe kleuring van volwassen mannetjes langs de bovenkant van het lichaam tussen de kop en de eerste rugvin.

Literatuur

-Graf J.A., F. Herder and R.K. Hadiaty (2015) A New Species of Rainbowfish (Melanotaeniidae), Melanotaenia garylangei, from Western New Guinea (Papua Province, Indonesia). Fishes of Sahul, 29 (2): 870-881.