Melanotaenia herbertaxelrodi

Allen, 1981

Soortbeschrijving

Melanotaenia herbertaxelrodi behoort tot een groep van regenboogvissoorten, die het Hoogland-afwateringssysteem van de Kikori River en Purari River bewoont. Deze groep omvat nog twee andere soorten, Melanotaenia monticola en Melanotaenia lacustris. Gerald Allen is van mening dat de drie soorten waarschijnlijk nazaten zijn van dezelfde voorouderlijke groep Melanotaenia goldiei, die veelvuldig voorkomt in het laagland en het voorgebergte van Zuid-Nieuw-Guinea. Melanotaenia herbertaxelrodi is het meest verwant aan Melanotaenia monticola uit het bovenste deel van het Purari-stroomgebied bij Mendi, ongeveer 200 kilometer stroomopwaarts van het Lake Tebera-bekken.

Mannen zijn vooral helder geel (soms groenachtig) met een blauwzwart, midlaterale streep. De rug-, anaal- en staartvinnen zijn rood of geel. Tijdens de paaitijd heeft het mannetje een intens blauwe of witte streep vanaf de eerste rugvin die zich uitstrekt over de nek tot aan de punt van de snuit, terwijl de hele kop bijna zwart kan worden. De rest van het lichaam is helder geel met roodachtige vinnen.

Melanotaenia herbertaxelrodi kan een maximale lengte van 12 cm bereiken, maar blijven meestal kleiner dan 10 cm. Mannetjes zijn hoger dan vrouwen en ontwikkelen een hoog voorhoofd en een gehoekt borstprofiel naarmate ze groter groeien. Het lichaam begint bij de mannen hoger te worden zodra een lengte van 45 tot 50 mm is bereikt of ongeveer bij het begin van de seksuele rijpheid. Daarnaast is het middelste gedeelte van de eerste rugvin bij de mannen veel langer en de achterste lijn van de tweede rugvin is puntiger dan bij de vrouwen, hoewel dit verschil niet zo duidelijk is als bij veel andere leden van het Melanotaenia-geslacht.

Verspreiding en leefgebied

Melanotaenia herbertaxelrodi werd verzameld door Gerald Allen en Brian Parkinson in september 1980 uit een kleine heldere waterstroom ongeveer 4 km ten oosten van Lake Tebera. Lake Tebera, ongeveer 410 kilometer ten noordwesten van Port Moresby, is gelegen in de ruige centrale hooglanden van Papoea-Nieuw-Guinea en is onderdeel van het stroomgebied van de Purari River. Lake Tebera is samengesteld uit een groot aantal onderling verbonden vijvers, moerassen en bronnen die een bekken vormen van ongeveer 10 kilometer lang en 2 kilometer breed. Melanotaenia herbertaxelrodi is meestal te vinden rond de oevers in hoge grassen of onderwater gelegen vegetatie.

Het zoeken naar Melanotaenia herbertaxelrodi werd gestart nadat Patricia Kailola, destijds conservator van de Kanudi Fisheries Research Lab in Port Moresby, een foto stuurde naar Gerald Allen van een ongewone regenboogvis, gemaakt door Grant West op Lake Tebera. Hoewel de exemplaren op de foto dood waren en van kleur waren verschoten, herkende Gerald Allen duidelijk dat het een nieuwe soort was. Na het verzamelen van exemplaren voor een goede identificatie, noemde hij ze later Melanotaenia herbertaxelrodi ter ere van Herbert R. Axelrod, die de vangstexpeditie had gefinancierd.

Opmerkingen

De eerste levende exemplaren die in de aquariumhobby terecht kwamen, werden door Gerald Allen in 1980 gevangen en mee teruggebracht naar Australië, waar ze later werden nagekweekt en verspreid in de hobby.

Literatuur

- Allen, G. R. (1981) Central highland rainbows from Papua New Guinea, with descriptions of two new species (Melanotaeniidae). Tropical Fish Hobbyist 29 (5): 20-33, 68-81.

- Allen, G.R. (1991) Field guide to the freshwater fishes of New Guinea. Christensen Research Institute, Madang, Papua New Guinea.

- Kailola, P.J. (1987) The fishes of Papua New Guinea. A revised and annotated checklist. Vol. 1. Myxinidae to Synbranchidae. Research Bulletin No. 41. Department of Fisheries and Marine Resources, Port Moresby, Papua New Guinea.