Chemische behandeling

Het is belangrijk om in de gedachten te houden dat alle vismedicijnen giftig zijn voor vissen en dat een behandeling niet zou moeten worden ondernomen zonder een grondige kennis van de mogelijke problemen die kunnen optreden. Gelukkig is er meestal een hogere concentratie van het middel nodig om kwaad te doen aan de vissen dan om kwaad te doen aan de ziekteverwekkers. Desalniettemin, niet-giftige doses voor de vissen zijn nog altijd belastend en herhaalde doseringen kunnen opbouwen tot giftige niveaus. De giftigheid alsmede succesvol gebruik van chemicaliën hangt vaak af van dosering, niet-biotische omstandigheden (bijvoorbeeld temperatuur, hardheid, organische belasting of pH), de soort en het ontwikkelingsstadium van vissen.

Als je welke behandeling ook gebruikt voor vissen, moet je eerst een bioassay (een test om de veilige concentratie te bepalen) uitvoeren op een paar vissen voordat grote aantallen vissen er aan worden blootgesteld. Te zware behandeling met chemicaliën kunnen grote schade veroorzaken aan vissen. Vissoorten kunnen verschillend reageren op diverse concentraties van de stof, daarom moeten vissen die een behandeling ondergaan  nauwkeurig worden geobserveerd voor nadelige reacties. Als de vissen negatief reageren op een behandeling, dient de stof onmiddellijk uit het systeem te worden gespoeld, of de vis moet in schoon water worden overgebracht. Echter, vissen die niet herstellen zoals verwacht moeten opnieuw worden gecontroleerd en indien nodig opnieuw behandeld.

Controleer voordat chemicaliën worden toegepast, nogmaals de stof die je gebruikt en de concentratie die moet worden toegediend. De juiste berekening van de concentratie is afhankelijk van een juiste bepaling van het watervolume dat moet worden behandeld. Als je niet zeker bent van de volume water dat moet worden behandeld, neem er dan de tijd voor om de grootte van het aquarium te meten zodat het volume precies kan worden bepaald.

Een populaire methode voor het behandelen van vissen is om een stof in het water met de vissen te doen. Echter, het toevoegen van chemicaliën aan water dat vissen bevat moet zorgvuldig gebeuren zodat alle stof gelijkmatig wordt gemengd door de hele waterkolom. Als de stof niet grondig is gemengd kunnen gebieden met een hoge concentratie ontstaan die de vis kunnen beschadigen of doden. Om een gelijkmatige toediening te verzekeren kunnen stoffen vooraf worden opgelost in water voordat de worden toegediend. Beluchting kan worden gebruikt om te helpen de stof te verdelen door de hele waterkolom. Als je behandelt in een aquarium met bodemfiltratie verwijderen dan de luchtsteentjes of waterpompen van de stijgbuizen  en plaats ze in het aquarium zelf om te voorkomen dat het medicijn door de bodem wordt getrokken. Verwijder eventueel aanwezige actieve kool uit filters maar de doorstroming in stand voor maximale waterbeweging.

Altijd als er een waterbehandeling wordt toegepast, moet er worden gelet op de concentratie van de toegepaste stof en de duur van de blootstelling aan die stof. Er zijn drie fundamentele waterbehandelingen: onderdompeling (minder dan een minuut), kortdurende (ongeveer een uur), en langdurige behandeling (onbepaald). Het verschil tussen deze behandelingen is de toegepaste concentratie van de stof en de periode dat de vissen met de stof in aanraking komen. Als er te weinig stof wordt toegevoegd is de behandeling niet effectief, als er te veel wordt toegevoegd of als de vissen te lang in aanraking blijven met de stof kunnen ze worden gestresseerd of sterven.

Antibiotica zijn stoffen die meestal inwendig worden toegepast om bacteriële infecties te bestrijden. Daarom hebben behandeld voer of injecties de voorkeur voor het behandelen van systemische (inwendige) bacteriële infecties. Doseringen zijn gebaseerd op het gewicht van vissen en worden uitgedrukt als gewicht van de stof per gewicht van de vis per dag voor een bepaald aantal dagen. Onjuiste doseringen kunnen leiden tot niet werkende behandelingen of sterfgevallen. Waterbehandeling met antibiotica zouden alleen moeten worden overwogen als behandeling van vooral externe bacteriële infecties van de huid en kieuwen van vissen. Echter, de effectiviteit van behandelingen met antibiotica voor aquariumvissen is niet consistent geweest en als gevolg daarvan treden nog altijd sterfgevallen op. De werkzaamheid van antibiotica is afgenomen door verschillende redenen, niet in het minst doordat bacteriën resistentie ontwikkelen.

Als je wordt geconfronteerd met een bak met zieke of stervende vissen, dan is diegene meestal meer bezig met hoe het probleem te behandelen dan met uit te vinden wat de oorzaak van het probleem is. Een veelgemaakte fout van vele hobbyisten is het verkeerd diagnoseren van ziekteproblemen en het behandelen van hun vissen met de verkeerde medicijn of stof. Als de stof niet werkt, dan zullen ze een andere proberen, en dan nog een andere. Het kiezen van de verkeerde behandeling door de verkeerde diagnose kan de vissen meer kwaad doen dan helemaal niet behandelen. Succesvolle aquarianen leren door ervaring.

Medicijnen verkrijgen

Zoals iedereen weet die een aquariumwinkel heeft bezocht is er geen tekort aan beschikbare commerciële medicijnen om visziekten te behandelen. Echter, medicijnen voor vissen zoals verkocht en gebruikt in de aquariumhobby kunnen verschillen in kwaliteit en effectiviteit. Medicijnen voor het aquarium kunnen worden gevonden als droge ingrediënten (kristallen of poeders), of in vloeibare vorm (oplossingen). Soms komt de chemische stof in voorverpakte hoeveelheden. Je dient de behandelingsinstructies van de fabrikant te volgen, omdat verschillende fabrikanten verschillende chemische stoffen en concentraties van de actieve ingrediënten gebruiken.

Het is te adviseren om alleen die vismedicijnen te gebruiken die de actieve ingrediënten op het label vermelden zodat je weet wat je gebruikt. Veel populaire vismedicijnen die worden verkocht in dierenwinkels werken gewoon niet als ze worden gebruikt zoals aangegeven. De geleverde dosis van de actieve chemische stof ligt vaak onder dat wat wordt aanbevolen in de wetenschappelijke literatuur; veel vermelden niet eens de actieve ingrediënten. Echter, het is NIET veilig om gewoon de dosis te verhogen, en daadwerkelijk kunnen zulke maatregelen rampzalige effecten hebben. Daarom moet je goed zijn geïnformeerd over het onderwerp van aquariumvismedicijnen en altijd te rade gaan bij de meest betrouwbare aquariumspecialisten als je probeert om een probleem te behandelen waar je niet mee bekend bent.

Medicijnen hebben uiterste houdbaarheidsdata en kunnen hun effectiviteit verliezen als ze ouder zijn. Licht, vocht en hogere temperaturen zijn factoren die de mate van achteruitgang dramatisch kunnen versnellen.

Helaas hebben de meeste remedies beschikbaar in dierenwinkel geen uiterste houdbaarheidsdatum, en worden ook niet bewaard onder acceptabele omstandigheden. Hoge temperaturen, vochtige omgeving, of geplaatst op schappen onder felle verlichting zijn factoren die commerciële preparaten die in de hobby worden verkocht zullen beïnvloeden. Op andere momenten is het de hobbyist die besluit om oude producten  te gebruiken! Deze situaties dienen te worden vermeden.

Koop geen medicijnen alleen “voor het geval dat”, tenzij je een zeer groot aantal aquaria hebt. Weinig behandelbare omstandigheden vereisen het directe gebruik van medicijnen, en in de meeste gevallen is het beter om te beginnen met waterverversingen of alleen maar nauwkeurige observatie; koop dan een verse verpakking van precies het medicijn dat je nodig hebt. Hier zijn een paar nuttige tips om te overwegen met betrekking tot het onderwerp van het kopen en bewaren van medicijnen:

• Koop medicijnen van een winkel die veel verkoopt en ze onder acceptabele omstandigheden bewaart.
• Houd je verre van stoffige of door water gevlekte verpakkingen.
• Verzegelde verpakkingen zijn te verkiezen boven dozen of flessen die gemakkelijk kunnen worden geopend en verontreinigd.
• Formules met een houdbaarheidsdatum en een duidelijk label waarop de inhoud en concentraties staan zijn veel betrouwbaarder dan die met een onbekende of slecht omschreven inhoud.
• Bewaar hetgeen je hebt gekocht op een koele en droge plaats.
• Als je een luchtdichte verpakking hebt gekocht is het onwaarschijnlijk dat na een paar maanden de inhoud nog altijd goed is, en je dient dit op een verantwoorde manier op te ruimen.
• Hou je aquariummedicijnen buiten bereik van andere huisdieren of kinderen.

Aquariumberekeningen

Chemische behandelingen kunnen ineffectief zijn als het volume wordt onderschat en mogelijk dodelijk als het wordt overschat.  Voordat de concentratie of hoeveelheid van de chemische stof wordt moet eerst het volume worden berekend. Daarom dienen alle houders van vissen het volume van hun aquarium of vijver te kennen.

Exact meten van het volume is essentieel om welke chemische toepassing dan ook toe te passen en dient te worden berekend voordat er problemen optreden. Vijvers zouden bij voorkeur moeten worden berekend wanneer ze voor de eerste keer met water worden gevuld. De informatie wordt dan vastgelegd zodat ze direct beschikbaar is indien nodig. In kleine vijvers dient de diepte te worden gemeten over de vijver in tenminste twee richtingen. Het aantal verschillende richtingen dat nodig is hangt af van de vorm en gelijkmatigheid van de bodem van de vijver en zal ter plekke moeten worden bepaald. Als de waterdiepte niet overal gelijk is dan is het belangrijk dat de gemiddelde diepte wordt gemeten. Een groter aantal metingen van de diepte zal resulteren in een grotere nauwkeurigheid.

De meeste aquaria voor het houden van vissen zijn rechthoekig en het volume van een rechthoekig aquarium wordt berekend met de formule: volume (in liters) = lengte x breedte x diepte in centimeters / 1000. Als je een bak meet, neem de maten aan de binnenkant voor de lengte en breedte en de diepte bij het juiste waterniveau. Als de bodem van de bak schuin is, dien je een gemiddelde dieptemaat te nemen. Om de gemiddelde diepte van de bak te krijgen, neem die maten: aan de ondiepe kant, in het midden en aan de diepe kant. Tel deze waarden bij elkaar op en deel het totaal door drie.

Het volume van een ronde vijver of bak wordt bepaald door de formule: volume (in liters) = 3.14 x straal² x diepte in centimeters / 1000. De straal wordt gemeten als de helft van de binnendiameter van de bak. De straal wordt gekwadrateerd ofwel met zichzelf vermenigvuldigd. Bijvoorbeeld, een ronde bak met een binnendiameter van 180 centimeter en een diepte van 60 centimeter heeft een volume van 1526,04 liter: (3.14 8 90 x 90 x 60) / 1000.

Berekeningen van aquariummedicijnen

Alle aquariummedicijnen moeten worden toegepast volgens een voorgeschreven dosis. De accurate toepassing van deze dosis is nodig om voldoende controle te krijgen over de beoogde organismen en om ongewenste resultaten zoals sterfte te vermijden bij andere organismen. Chemische toepassingsdoses voor aquaria worden meestal gegeven als de uiteindelijke concentratie van een actief ingrediënt in het water, meestal in miljoensten (ppm).

Om de dosis van een chemische stof te berekeningen in een gegeven volume water geldt de formule:

Dosis = (vereiste ppm × liter water te behandelen) / percentage van het actieve ingrediënt.

[1 ppm = 1 mg/L; 1 miljoen milligram = 1 liter; 1000 milligram = 1 gram; 1000 gram = 1 liter (water)]

De gemakkelijkste manier om de totale hoeveelheid van een vereiste chemische stof te bepalen id om de doses om te zetten naar iets begrijpelijks zoals milligrammen of grammen. Bijvoorbeeld, om de dosis te berekenen van 25 ppm (mg/L) van een chemische stof met een actief ingrediënt van 400 gram/liter in 100 liter water:

25 ppm x totaal aantal liter te behandelen = 25 mg × 100 liter = 2500 mg. 2500 mg gedeeld door percentage (40%) van het actieve ingrediënt = 2500 / 0.40 = 6250 mg.

Voorbeeld:

= (25 ppm × 100 liter) / 40%

= (25 mg × 100 liter) / 40%

= 2500 mg / 0.40

= 6250 mg of 6,25 gram